11. Hafta - Sınav Soruları ve Cevapları
Geçerlilik, AFA açısından SPSS uygulaması
it's better to use both exploratory and confirmatory approaches specially if the instrument will be used in the region for the first time. EFA was invented for people randomly creating items with no idea what they would measure. If you have a translated measurement instrument, you should/could test for measurement invariance between the Jordanian sample and the sample for which the scale was initially created.
Yuzey Gecerliligi (Face Validity)
Görünüş geçerliliği anlamında. Ölçek ilk bakışta değerlendirildiğinde neyi ölçmeye çalıştığının açık bir şekilde belli olmasıdır. Yüzey geçerliliği ile gerçek geçerlilik arasında mantıksal bir ilişki olmayabilir. Yüzey geçerliliğinin önemi katılımcıları motive etmesi ve ölçeği heyecanla doldurmalarına neden olmasıdır. Yüzey geçerliliği maddelerin yazımı, ifadelendirme, ifadelerin sadece tek bir fikri işlemesi, anlaşılırlık ve kolay okunur olmasıyla ilgilidir.
İçerik Geçerliliği (Content Validity)
Maddeler, kavramsal içerik alanın temsil ediyor mu? Yoksa kavramsal alanın önemli bir bölümü ihmal mi edilmiş... Niteliksel ve niceliksel yöntemlerle analiz edilir. Esas olarak subjektif ve yargısal bir süreçtir.
Lawshe içerik geçerliliği yaklaşımı bunlardan biri. Veneziano ve Hooper bu yöntemi genişleterek "istatistiksel anlamlılık" faktörünü katmışlardır. İdeal olarak 5 ila 10 arasında panelist veya hakem belirlenir. Hakemler maddeleri gerekli, yararlı fakat gerekli değil, gerekli değil şeklinde sınıflandırırlar. CVR - İçerik geçerliliği oranı hesaplanır. Bu yöntem maddelerin alanı temsil ettiğini gösterir ama ölçekteki maddelerin alanı yeteri kadar temsil edip etmediği hakkında bir fikir vermez. Evreni kapsama özelliği büyük ölçüde kuram incelemesi ve yargısal bir süreç içinde gerçekleşir. Yazında bununla ilgili bazı bilim adamları niceliksel hesaplama yöntemleri önermişlerdir.
1) The formula of content validity ratio is CVR=(Ne - N/2)/(N/2), in which the Ne is the number of panelists indicating "essential" and N is the total number of panelists. The numeric value of content validity ratio is determined by Lawshe Table
2) Content validity index (CVI) is the most widely used index in quantitative evaluation. There are 2 kinds of CVI: I-CVI and S-CVI.
Kriter Geçerliliği (Criteria Validity)
Geliştirilen ölçeğin örnek alınan veya altın standardı olarak kullanılan ölçeğin yapısıyla ne ölçüde uyuşum içinde olduğunun incelenmesidir. İki alt grupta değerlendirilir:
"Birlikte vuku bulma geçerliliği" (Concurrent validity) ve tahmin geçerliliği (predictive validity).
Birlikte vuku bulma geçerliliği: Ya kriter grupla karşılaştırma yapılır veya kriter ölçekle karşılaştırma yapılır. Kriter ölçekle veya kriter grupla yapılan karşılaştırma sonunda .75 ve üzerinde korelasyon katsayısı elde edilmişse deneysel ölçeğin kriter geçerliliğine sahip olduğu söylenir. İdeal olarak kriter ölçekle yüzde 90 korelasyona sahip olması arzulanmakla birlikte bunu gerçekleştirmek çok az vakada mümkün olabilmiştir. Bu uygulamanın zorluğu "tam anlamıyla kriter olabilecek" bir ölçeğin bulunma zorluğudur. Çünkü geliştirilen her yeni ölçek diğer ölçeklerden bir ölçüde farklıdır ve bu nedenle geliştirilen ölçeğin "kriterini" bulmak oldukça zordur. Kriter geçerliliği "ölçeklerden" çok performans testleri için daha anlamlı gözükmektedir. Fakat yine de araştırmacı en azından kavramsal yapı benzerliğine sahip başka bir kriter ölçek bulduğunda .40 veya ,50 korelasyon katsayısına ulaşsa bile bu değerleri en azından böyle bir karşılaştırma yaptığını göstermek üzere verebilir. Söz konusu değerler kriter geçerliliğini göstermemesine karşın kriter alınan ölçekle bir karşılaştırma yapıldığını ve belli bir ilişkililik olduğunu göstermesi açısından önemlidir (Paul Kline, Handbook of Psychological Testing).
Tahmin geçerliliği: Ölçeğin gelecekte ortaya çıkabilecek bir takım davranış ve kişilik özelliklerini önceden belirleyebilmesidir. Örneğin liderlik ölçeğinden yüksek puanlar alan bir kişinin beş on yıllık bir süre sonunda gerçekten önemli bir liderlik mevkiine gelmesi gibi. Stres ölçeğinden yüksek puanlar alan bir kişinin belli bir süre sonra gerçekten stresle ilintili bir takım rahatsızlıklara düçar olması gibi. Tahmin geçerliliği için belli bir süre geçmesi ve tahminin bir çok vakayla doğrulanması gerekir.
Yapi Gecerliligi / Yapisal Gecerlilik (Construct Validity)
Ölçeğin iç tasarımının, iç yapısının kuramla ne ölçüde uyuşum içinde olduğunun saptanmasıdır. Görgül araştırma verilerine dayanır ve niceliksel hesaplamalarla belirlenir.
1) Korelasyon analizi yöntemiyle
Korelasyon analizi ile: Boyutlarının ortaya çıkarılması aynı boyut altında yer alan maddelerin birbiriyle yüksek korelasyon içinde olması (0,70 ve üzerinde, fakat 0,90'ın üzerinde ise ayni şeyi ölçme tehlikesi ortaya çıkar) ve farklı boyuttan olan maddelerle ise düşük korelasyon katsayılarına (0,50'nin altında) sahip olması gerekir. Ayrıca alt boyutların toplam/ortalama puanları arasındaki korelasyonlar da bir fikir verici niteliktedir.
2) "Açıklayıcı Faktör Analizi" ile apısal geçerlilik (Yakınsama ve ayrışma geçerliliği)
Yapı geçerliliği için ölçek eğer ilk defa geliştirilmişse açıklayıcı faktör analizi yönteminden yararlanılır. Ölçeğin boyutsallığı test edilirken aynı zamanda "yapısal geçerliliği" hakkında da fikir edinilmiş olur. Bir taraftan boyutsallığı ortaya çıkarılırken aynı zamanda bu veriler yapısal geçerliliği için kullanılabilir. Makaleyi inceleyiniz.
EFA is typically used for the investigation of construct validity in cases where the relationships amongst variables are unknown or ambiguous.
3) Nomolojik Geçerlilik:
Cronbach ve Meehl'e (1955) göre bir ölçeğin yapısal geçerliliğini belirlemek için öncelikle nomolojik geçerlilik üzerinde durulur. Belli bir kavramsal yapıyı ölçen ölçeğin aynı kavramsal yapıyı ölçen diğer ölçeklerle yüksek derecede ilişkili olması onun nomolojik geçerliliğe sahip olduğunu gösterir. İlişkililik, ikinci düzey yapılar arasında ve kullanılan ölçeğin birinci düzey yapıları ile kendisinden test olarak yararlanılan dış ikinci düzey yapı arasında sınanabilir. Aynı kavramı ölçen yapılar arasındaki ilişkilerin güçlü olması geliştirilen veya kullanılan ölçeğin "meşru" veya “nomolojik” olduğunu gösterir. Buradaki “meşru” kelimesi “doğal yasa” anlamındadır. Kavramsal yapının “doğası gereği” olarak üç boyutlu veya dört boyutlu olması ve her boyutun içerdiği göstergelerin de doğasına uygun olarak belli sayıda bulunmasıdır.
4) "Doğrulayıcı Faktör analizinde" veya "Yapısal Eşitlik Modellerinde" Yapısal Geçerlilik, (Yakınsama geçerliliği - Ayrışma Geçerliliği)
Ölçek daha önceden geliştirilmiş ve boyutları ortaya çıkarılmışsa doğrulayıcı faktör analizinden yararlanılır.
.
1. Kuram, yapı, boyutlar. SPSS’e giriş *** 2. Problem cümlesi, amaç, önem, kapsam, kısıtlar, ön kabuller, SPSS uygulaması *** 3. Hipotezler , SPSS uygulaması *** 4. Değişkenler ve göstergeler, araştırma modelleri, SPSS uygulaması *** 5. Analiz birimi T-Testi SPSS uygulaması, *** 6. Ana kütle ve örneklem- Veri Toplama Teknikleri - ANOVA analizi SPSS uygulaması *** 7. Pilot Araştırma - Regresyon analizinin Varsayımları- SPSS uygulaması *** 8. Vize (Regresyon analizinin Varsayimlarina devam SPSS uygulaması) *** 9. Bulgular ve Değerlendirme - Regresyon Analizi-SPSS Uygulamaları *** 10. Güvenilirlik - Cronbach Alfa - SPSS uygulaması *** 11. Geçerlilik AFA açisindan SPSS uygulaması *** 12. AFA Faktör analizi SPSS uygulaması *** 13. YEM Amos SPSS uygulaması *** 14. YEM Amos - SPSS uygulaması ***
hsencan@ticaret.edu.tr
Ofis: C-506 Dahili:4390
Görüşme: Pazartesi-Salı 12-13.00
Ders İzlencesi (Syllabus)
Devam durumu
Notlar:
-Öğrencilere final notları açıklanmaz. Doğrudan başarılı veya başarısız olduklarını gösteren harf notları verilir ve bu notlar sadece ÖBS'de ilan edilir.
UYGULAMALI ARAŞTIRMA
Alpullu Sitesinden aktarım (bir sure sonra iptal edilecektir)