Atatürk'ün Alpulu'yu Ziyareti ve Anı Defteri
Alpullu'yu çok iyi tanıyan uzmanlardan biri olan Kadri Özçetin Atatürkün Alpullu'yu iki kez ziyaret ettiğini
söylüyor. Birincisi 1930 yılında ve ikincisi 1336 veya 37 yılında. Fakat, farklı görüşler var. Herkes aynı
görüşte değil. İkinci kez geldiyse mutlaka anı defterinde ikinci yazısı veya basın ın izleme kaydı
olurdu deniyor. İkinci geziye ilişkin olarak da haber ve resimlerin olması gerekiyor. Belki vardır. Bu
konuda ek bilgiler bulunursa onları da elbette okurlarla paylaşacağız.
1930 Ziyareti
Tekeşin (2017) Atürk'in 20 Aralık 1930 tarihinde bir pazar günü sabah saat altıda geldiğini belirtiyor.
Tren yolculuğu 8,5 veya 9 saat sürmüş olmalı. Atatürk’ün Alpullu’ya gelişini Ahmet Hamdi Başar,“Ertesi
sabah Alpullu Şeker Köyündeydi.” şeklinde yazmış. Öyle anlaşılıyor ki Atatürk Alpullu'ya geldiği 1930
yılında beldenin adı Şeker Köy... Yerleşim yerinin adını Atatürk'ün değiştirdiğine ilişkin bir kayıt yok.
Yine Tekeşin'in yazdıklarından okumaya devam edelim:
"Şahap Ege, Atatürk’ün geç saatlere kadar ilgililerden pancar ziraatı ve şeker sanayisi hakkında
bilgi aldığını geceyi trende geçirdiğini ve saat 10.00’da [burada saat 10 diye belirtiliyor. Başka
kaynaklarda "beşi beş geçe" diye belintilmiş. Bu yüzden saat vermeden "sabah saatlerinde" demek
daha doğru]. fabrika önünde duran vagonundan çıktığını, üzerinde spor bir elbisenin bulunduğunu,
fabrikanın önündeki giriş yerine geniş bir merdiven yapıldığını Atatürk’ün buraya geldiğinde, O’nu
fabrika Müdürü Gutherz’in Almanca uzun bir konuşma ile karşıladığını ve bilgi verdiğini söylemiştir.
Ege, o sırada Atatürk’ü karşılayanlar ve çok yakınında bulunanlar arasında yer almıştır.
Atatürk’ü Alpullu’da eski İktisat Bakanlarından ve Alpullu Şeker Fabrikası’nın da kurucularından
olan Edirne Milletvekili Şakir (Kesebir), Kırklareli Milletvekillerinden Dr. Fuat (Umay), Şevket (Ödül)
ve diğer yetkililer karşılamışlardır. Ayrıca çevre köy ve kasabalarından gelmiş kalabalık bir halk
topluluğu da bulunmuştur. Atatürk Alpullu’da yaklaşık beşbuçuk saat kalmıştır. Alpullu Şeker
Fabrikası’nı gezerek yetkililerden bilgi almıştır.
Ayşe Kopuz, Tuğçe Tetik, " Trakya Bölgesi Alpullu Şeker Fabrikası’nın Mimari Açıdan İncelenmesi", 2016, Tekirdağ.)
1930 ziyaretinde Atatürk'ün köşkte kalmadığı, geziden sonra Kırklareli'ne geçtiği ve oradada geceyi
İstasyonda duraklayan trende geçirdiği bildirilmiştir. (Bk. http://www.trakyagezi.com/gazi-mustafa-
kemal-ataturkun-kirklareli-ziyareti/). "Belediye binasının üst katında bir oda ve banyo hazırlanmasına
karşın geceyi istasyonda bekleyen trende geçirmiştir."
1936-37 Ziyareti
Atatürk'ün ikinci gelişinin Trakya Manevraları sırasında olduğu düşünülüyor. Lüleburgaz ve Babaeski'ye
geldiği belirtiliyor. Fakat Alpullu'ya geldiğine ve köşkte yattığına ilişkin kaynak ve belge yok.
Anı Defteri ve Anı Yazıları
Atatürk'ün anı yazısı. Alpullu Şeker Fabrikası’nı gezdikten sonra Atatürk “Ergene Köşkü”nde bulunan
“Anı Defteri”ne şu satırları yazmıştır: “Alpullu Şeker Fabrikasını gezdim. Gördüğüm vaziyetten çok
memnun kaldım. Müessesenin daha tevsii etmesini ve şimdiye kadar olduğundan fazla muvaffak
olmasını dilerim. Memleketimizin her müsait mıntıkasında şeker fabrikalarının çoğalması ve bu suretle
memleketin şeker ihtiyacının temini mühim hedeflerimiz arasında tanınmalıdır.”
Fabrika Müdürünün Anı Yazısı: Anı defterini açılışından itibaren çeşitli kişiler imzalamışlardır ve
bunlardan biri de Fabrikanın Macar Müdürüdür. Kopuz ve Tetik'in (2016) bildirdiklerine göre Fabrika
Müdürü Herman anı defterine şu satırları yazmıştır: “Alpullu’da geçirdiğim 10 kampanyayı, daima tam
bir hoşnutlukla yadedeceğim. Burada memleketi ve insanları sevmeği ve takdir etmeyi öğrendim. 1926
yılında kuruluşundan beri inkişafıan şahid olduğum bu fabrikaya bütün kalbimle bağlandım.
Bu sebepten, bir Macar vatandaşı olarak, en samimi temennim, Alpullu şeker fabrikasının
1926 senesinden bu güne kadar inkişafını adım adım takip ettim. Türk işçisinin kabiliyetine ve
yaratıcılığına hayran oldum. Alpullu’dan ayrılırken türk Ulusuna karşı beslediğim yüksek
duygular bende ebediyyen bâki kalacaktır.”
Mühendis Gutherz Herman, Macaristan “Selypin Ungarn” şeker fabrikası eski müdürü ve Alpullu Fabrika
Fen müdürü, 13.Kasım 1935.
