Lassa, Lhasa
Çin toprakları içinde kalan Tibet Krallığı'nın (Royaume de Thibet) merkez şehri veya bu ülkenin başkenti... Grant Lama unvanlı kişi şehrin en yüksek otoritesi ve aynı zamanda ruhani lideri..... Lama 'nın ikamet yeri Lassa'nın kuzey ucundaki Patala Goompa'da... M. Huc'a göre, Tibet dilinde Lassa'nın anlamı "Ruhlar Diyarı" demek. Aynı dini otorite figürüne sahip Moğollar bu şehri Monche-Dhot (Monçe-Tot), "Ebedi Tapınak" şeklinde adlandırıyorlar. Cheboo Lama şu yorumu yapıyor: "L'ha" tanrı, "Sa" ise mesken veya ikamet yeri demektir. Bu yüzden burası Tanrının, Ebediyetin şehridir.
İnternet'teki beyaz renkli "Potala Sarayı" ve "Beyaz Kule" resimlerine bakarken Selanik'teki "Beyaz Kule" geliyor aklımıza.
Lassa'lar gittikleri yerlere Beyaz Kule'lerini de götürmüşler. Bu kulelere önceleri sadece "bir gözetleme yeri" olarak bakıyordum ama, şimdi durum değişti. Öyle anlaşılıyor ki gözetleme kuleleri, savaş kuleleri, kale kuleleri ve saat kulelerinin tümü örtük planda birer Lassa... Las... Lâd... Laz......
Üsküp'teki Saat Kulesi de öyle...
Kanuni Sultan Süleyman belki Macarlara özenerek bu kuleyi yaptırdı ama arka planı, Lassa düşüncesinin ufuklarına uzanıyor. Kulede, sivri ucun "tatar mimarisine" göre yapılmış olması bu düşünceyi destekleyen bir işaret. Ve..... Tesadüfen (!) alemine bir "ok" saplanmış olması da.....
Birden şüpheleniyorum. Yoksa, bu kulenin yerinde ona benzeyen başka bir kule vardı da, Kanuni onu yıktırıp daha güzelini mi yaptırdı?
Gostivar'daki saat kulesinin mimari yapısı da Üsküp'tekinden farklı değil... Özellikle aydınlatma amacıyla yapılan "şerefeli tepe bölümü".....
Biliyoruz ki Üsküp çok eski tarihlerden beri Las diyarıdır. Las diye tanımlanan o eski insanlar, karîbanlar, kırmızı tuğlalı kule ile şehre öyle bir damga vurmuşlar ki gelecek yüzyıllara imza atmışlar, fakat biz farkında değiliz.
"Gözetleme" teması, "saat" ve "aydınlatma" nesneleri Lassa felsefesini yansıtan "beyaz kulelere" sonradan yakıştırılmış, sonradan uyarlanmış.
Merak ediyorum, sadece "gözetleme" amacı için büyük emeklerle ve masraflarla yapılan bu yüksek kuleler dikilir mi?
İnsanlar, Üsküp'ün Haraçina semtine 70 metre yüksekliğinde minare dikerken aslında "ruhlarını muazzez" kılmak istiyorlardı... Ruhlarını, yani inançlarını... İnandıkları Yüce Varlığı...
Üsküp'ün Saat Kulesi Lassa 'yı, Haraçina'nın zirve yapmış minareleri ise Hüdâ 'yı haykırıyor.
Simgesel olarak bakıldığında kale ve kule birlikteliği Lassa anlamına geliyor. "La" kule demek ve "sa" ise kale ... İkisi bir araya gelip birleştiğinde Ruh'ların ikamet ettiği, ruhların barındığı veya kuluçkaya yattığı yere işaret ediyor.
İnsanları rahatsız edecek süfli bir kelime kullanmadan yapılan ne estetik bir tanımlama, Lassa...
Hüner Şencan
.
Çin toprakları içinde kalan Tibet Krallığı'nın (Royaume de Thibet) merkez şehri veya bu ülkenin başkenti... Grant Lama unvanlı kişi şehrin en yüksek otoritesi ve aynı zamanda ruhani lideri..... Lama 'nın ikamet yeri Lassa'nın kuzey ucundaki Patala Goompa'da... M. Huc'a göre, Tibet dilinde Lassa'nın anlamı "Ruhlar Diyarı" demek. Aynı dini otorite figürüne sahip Moğollar bu şehri Monche-Dhot (Monçe-Tot), "Ebedi Tapınak" şeklinde adlandırıyorlar. Cheboo Lama şu yorumu yapıyor: "L'ha" tanrı, "Sa" ise mesken veya ikamet yeri demektir. Bu yüzden burası Tanrının, Ebediyetin şehridir.
İnternet'teki beyaz renkli "Potala Sarayı" ve "Beyaz Kule" resimlerine bakarken Selanik'teki "Beyaz Kule" geliyor aklımıza.
Lassa'lar gittikleri yerlere Beyaz Kule'lerini de götürmüşler. Bu kulelere önceleri sadece "bir gözetleme yeri" olarak bakıyordum ama, şimdi durum değişti. Öyle anlaşılıyor ki gözetleme kuleleri, savaş kuleleri, kale kuleleri ve saat kulelerinin tümü örtük planda birer Lassa... Las... Lâd... Laz......
Üsküp'teki Saat Kulesi de öyle...
Kanuni Sultan Süleyman belki Macarlara özenerek bu kuleyi yaptırdı ama arka planı, Lassa düşüncesinin ufuklarına uzanıyor. Kulede, sivri ucun "tatar mimarisine" göre yapılmış olması bu düşünceyi destekleyen bir işaret. Ve..... Tesadüfen (!) alemine bir "ok" saplanmış olması da.....
Birden şüpheleniyorum. Yoksa, bu kulenin yerinde ona benzeyen başka bir kule vardı da, Kanuni onu yıktırıp daha güzelini mi yaptırdı?
Gostivar'daki saat kulesinin mimari yapısı da Üsküp'tekinden farklı değil... Özellikle aydınlatma amacıyla yapılan "şerefeli tepe bölümü".....
Biliyoruz ki Üsküp çok eski tarihlerden beri Las diyarıdır. Las diye tanımlanan o eski insanlar, karîbanlar, kırmızı tuğlalı kule ile şehre öyle bir damga vurmuşlar ki gelecek yüzyıllara imza atmışlar, fakat biz farkında değiliz.
"Gözetleme" teması, "saat" ve "aydınlatma" nesneleri Lassa felsefesini yansıtan "beyaz kulelere" sonradan yakıştırılmış, sonradan uyarlanmış.
Merak ediyorum, sadece "gözetleme" amacı için büyük emeklerle ve masraflarla yapılan bu yüksek kuleler dikilir mi?
İnsanlar, Üsküp'ün Haraçina semtine 70 metre yüksekliğinde minare dikerken aslında "ruhlarını muazzez" kılmak istiyorlardı... Ruhlarını, yani inançlarını... İnandıkları Yüce Varlığı...
Üsküp'ün Saat Kulesi Lassa 'yı, Haraçina'nın zirve yapmış minareleri ise Hüdâ 'yı haykırıyor.
Simgesel olarak bakıldığında kale ve kule birlikteliği Lassa anlamına geliyor. "La" kule demek ve "sa" ise kale ... İkisi bir araya gelip birleştiğinde Ruh'ların ikamet ettiği, ruhların barındığı veya kuluçkaya yattığı yere işaret ediyor.
İnsanları rahatsız edecek süfli bir kelime kullanmadan yapılan ne estetik bir tanımlama, Lassa...
Hüner Şencan
.
